Rối loạn tiêu hóa ở trẻ là triệu chứng thường gặp, đặc biệt trong giai đoạn từ 6 tháng đến 3 tuổi. Vậy dấu hiệu nào cảnh báo con đang gặp vấn đề về tiêu hóa? Nguyên nhân do đâu? Bố mẹ phải làm gì để khắc phục nhanh chóng, an toàn? Mời bạn đọc tham khảo ngay trong bài viết dưới đây!
1. Triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ em
Khi bị rối loạn tiêu hóa, trẻ có thể xuất hiện một trong các triệu chứng dưới đây, bố mẹ kéo xuống để tham khảo thông tin chi tiết!
1.1 Nôn trớ, ọc sữa
Nôn trớ là hiện tượng các chất có trong dạ dày bị đẩy lên qua đường miệng. Trẻ dưới 1 tuổi, đặc biệt sơ sinh thường xảy ra hiện tượng trớ (hay còn gọi là ọc sữa). Tuy nhiên, khi trẻ nôn trớ nhiều lần trong ngày kèm theo ăn uống kém, bố mẹ cần chú ý vì đây là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa của con không khỏe mạnh.
1.2 Táo bón
Táo bón là tình trạng trẻ ít đi đại tiện, dưới 3 lần/ tuần. Khi bị táo bón, phân của trẻ khô cứng, con thường gặp khó khăn khi đi vệ sinh, thậm chí có máu kèm theo. Táo bón kéo dài có thể khiến bé chậm hấp thu, suy dinh dưỡng,…
1.3 Tiêu chảy
Tiêu chảy cũng là một trong các dấu hiệu cảnh báo vấn đề rối loạn tiêu hóa ở trẻ. Trẻ bị tiêu chảy đi ngoài nhiều lần trong ngày (trên 3 lần/ ngày) kèm theo phân ướt, lỏng, có mùi tanh và không thành khuôn.
1. 4 Bú kém, ăn kém
Khi gặp vấn đề về tiêu hóa, trẻ dễ bị đầy hơi, chướng bụng, giảm kích thích ăn uống dẫn tới bú kém, ăn kém.
1.5 Chậm phát triển
Khi hệ tiêu hóa của con có vấn đề, khả năng hấp thụ thức ăn kém đi dẫn tới trẻ không đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển. Điều này dẫn tới trẻ chậm tăng cân, chậm lớn, chậm phát triển chiều cao,…
2. Nguyên nhân rối loạn tiêu hóa ở trẻ
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ do nhiều nguyên nhân khác nhau, bố mẹ tham khảo một số lý do dưới đây để có kinh nghiệm phòng tránh và điều trị phù hợp.
2.1 Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện
Theo các kết quả nghiên cứu, hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa được hoàn thiện, đặc biệt trong vòng 1 năm đầu đời. Thông thường, trẻ khoảng 7 tuổi trở lên chức năng của hệ tiêu hóa mới hoàn thiện đầy đủ. Chính vì vậy, trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh tiêu hóa hơn so với người lớn.
2.2 Tác dụng phụ của một số loại thuốc
Một số loại thuốc, đặc biệt là kháng sinh thường có tác dụng phụ gây rối loạn tiêu hóa qua cơ chế kích ứng dạ dày, ruột hoặc tiêu diệt các vi khuẩn có lợi ở thành ruột.
2.3 Sử dụng sữa sai cách
Phụ huynh cho bé uống sữa quá đặc khiến hệ tiêu hóa của con không kịp hấp thu, quá tải dẫn đến rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, sữa để quá lâu, qua đêm dễ bị nhiễm vi khuẩn từ bên ngoài vào, trẻ ăn uống phải cũng bị nhiễm vi khuẩn theo.
2.4 Thức ăn không đảm bảo
Thức ăn không đảm bảo an toàn thực phẩm, bị ôi thiu, nhiễm khuẩn là thủ phạm khiến hệ tiêu hóa của trẻ bị tấn công. Bên cạnh đó, trẻ nhỏ được khuyến cáo không ăn quá mặn, quá ngọt, quá cay vì dễ gây kích ứng dạ dày, ruột, tạo gánh nặng cho thận. Nếu bố mẹ cho con ăn các thực phẩm kể trên thường xuyên cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa.
2.5 Loạn khuẩn đường ruột
Hệ tiêu hóa của trẻ luôn được cân bằng bởi hệ vi khuẩn có lợi và có hại. Khi mất đi hệ sinh thái cân bằng này, vi khuẩn có lợi giảm, vi khuẩn có hại tăng lên sẽ gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ.
2.6 Một số bệnh lý khác
Khi trẻ mắc một số bệnh lý liên quan tới đường tiêu hóa như viêm dạ dày, viêm đại tràng, viêm loét dạ dày tá tràng, viêm ruột…, con sẽ có các biểu hiện rối loạn tiêu hóa kể trên, trong đó thường gặp nhất là tiêu chảy, đau quặn bụng, trẻ ăn bú kém.
3. Giải pháp điều trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ
Theo lời khuyên của chuyên gia y tế, trẻ bị rối loạn tiêu hóa nên được can thiệp kịp thời từ sớm để tránh biến chứng nguy hiểm. Khi thấy con có các triệu chứng kể trên kéo dài, bố mẹ cần đưa con đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, tư vấn, đồng thời có chế độ chăm sóc, dinh dưỡng khoa học hợp lý.
3.1 Trẻ bị rối loạn tiêu hóa nên ăn gì
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa, bố mẹ nên ưu tiên lựa chọn thực phẩm dễ tiêu, ưu tiên thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, bổ sung lợi khuẩn đường ruột cho bé.
Dưới đây là một số gợi ý thích hợp cho bé rối loạn tiêu hóa, bố mẹ tham khảo:
Ưu tiên cho trẻ uống sữa mẹ. Trong quá trình trẻ bị rối loạn tiêu hóa mẹ cũng cần chú ý chế độ dinh dưỡng của chính mình, ăn chín uống sôi, tránh đồ lạnh bụng như hải sản, đồ ăn cay nóng.
Ưu tiên các món mềm như cháo, súp,…
Bổ sung rau xanh, tăng cường chất xơ cho trẻ hàng ngày.
Cho trẻ ăn thêm trái cây, chú ý chọn hoa quả sạch, sơ chế cẩn thận trước khi cho bé ăn.
Lưu ý: Bố mẹ cần chú ý an toàn thực phẩm, chia nhỏ các bữa ăn trong ngày, không ép trẻ nếu con không thích,…
3.2 Trẻ bị rối loạn tiêu hóa uống thuốc gì?
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ em uống thuốc gì, uống như thế nào phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, độ tuổi, tình trạng và mức độ. Tốt nhất phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ, dược sĩ trước khi muốn dùng bất cứ loại thuốc điều trị rối loạn tiêu hóa nào cho con.
Dưới đây là một số loại thuốc bác sĩ có thể chỉ định:
Oresol: Oresol có vai trò bù nước, điện giải được sử dụng khi trẻ bị tiêu chảy quá nhiều lần trong ngày, có nguy cơ mất điện giải, mất nước.
Kháng sinh: Khi trẻ bị nhiễm khuẩn đường ruột, dạ dày,… bác sĩ sẽ chỉ định kháng sinh.
Thuốc làm mềm phân: Khi trẻ có dấu hiệu táo bón nặng
Thuốc làm giảm đầy bụng: Khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa kèm đầy bụng, khó tiêu
Các loại men tiêu hóa
Các loại men vi sinh bổ sung lợi khuẩn
Lưu ý: Bố mẹ cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ khi sử dụng thuốc cho con. Nếu bé yêu đang sử dụng thuốc điều trị bệnh lý khác, bố mẹ cần thông báo sớm với bác sĩ để được kiểm tra xem kết hợp có an toàn không, tránh tình trạng tương tác thuốc.
3.3 Lựa chọn sữa phù hợp cho trẻ bị rối loạn tiêu hóa
Khi con bị rối loạn tiêu hóa, mẹ cần chủ động lựa chọn các loại sữa thân thiện với hệ tiêu hóa của con với các tiêu chí như:
Sữa dễ hấp thu, không gây áp lực lên hệ tiêu hóa
Hỗ trợ sản sinh các lợi khuẩn, hỗ trợ nâng cao sức đề kháng của tiêu hóa
Ngoài ra, mẹ cũng nên chú ý cách sử dụng sữa phù hợp, khoa học để ngăn ngừa các “vấn đề” gây rối loạn tiêu hóa do sữa kể trên.
Morinaga là thương hiệu sữa quốc dân được đông đảo mẹ bỉm ưu tiên lựa chọn, đặc biệt khi con gặp các bất thường về tiêu hóa. Một số ưu điểm nổi bật của Morinaga phải kể đến như:
Bổ sung Lactoferrin: Hàm lượng Lactoferrin trong sữa Morinaga cao xấp xỉ sữa mẹ. Chính vì vậy, trẻ uống sữa Morinaga mỗi ngày sẽ đảm bảo về đề kháng, miễn dịch đường ruột tự nhiên, ngăn ngừa vấn đề rối loạn tiêu hóa.
Hỗ trợ sản sinh lợi khuẩn Bifidus: Sữa Morinaga chứa 2 loại đường Oligosaccharide là Lactose và Raffinose, chúng giúp sản sinh lợi khuẩn bifidus nằm ở cuối ruột non và ruột già vừa ngăn ngừa vi khuẩn có hại gây bệnh đường ruột, ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa hiệu quả.
Bổ sung 2,8 tỷ lợi khuẩn BB536: Sữa Morinaga có chứa 2,8 tỷ lợi khuẩn giúp cân bằng vi sinh vật, ngăn ngừa vi khuẩn có hại gây bệnh, hỗ trợ cải thiện các vấn đề tiêu hóa ở trẻ.
3.4 Áp dụng một số mẹo dân gian trị rối loạn tiêu hóa ở trẻ
Bên cạnh các phương pháp chính ở trên, mẹ còn có thể kết hợp thêm một số mẹo dân gian bên dưới để ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa ở trẻ:
Cho trẻ ăn một số loại quả ngăn ngừa táo bón: ăn hồng xiêm, khoai lang,…
Cho bé uống nước lá ổi nếu con bị tiêu chảy.
Vỗ ợ hơi cho trẻ sau bú sữa khoảng 30 phút để con không bị đầy bụng.
Không để trẻ chạy nhảy, bế xóc, mạnh sau khi trẻ ăn no để tránh ọc sữa,…
4. Trẻ bị rối loạn tiêu hóa bao lâu thì khỏi?
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ bao lâu thì khỏi phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có mức độ nặng nhẹ, thời điểm can thiệp, các phương pháp khắc phục, cơ địa của từng trẻ,… Thông thường, nếu được chữa trị, chăm sóc kịp thời, trẻ có thể khỏi bệnh sau 1 – 2 tuần. Rối loạn tiêu hóa ở trẻ cần được chữa trị từ sớm để tránh biến chứng nguy hiểm, tránh bệnh nặng, phải điều trị trong thời gian dài.
5. Cách phòng ngừa rối loạn tiêu hóa ở trẻ
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ em có thể phòng ngừa, dưới đây là 7 mẹo bổ ích, bố mẹ đừng bỏ qua nhé:
Mẹ cho bé ăn thực phẩm lành mạnh, đảm bảo an toàn thực phẩm, ưu tiên chế biến hấp. luộc, hạn chế chiên rán, nướng.
Rửa tay sạch sẽ cho bé trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Lựa chọn sữa công thức phù hợp, sử dụng đúng cách.
Không ép trẻ ăn quá no, không để trẻ vận động, chạy nhảy hoặc ngủ ngay sau khi ăn.
Không tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt kháng sinh cho trẻ khi chưa có ý kiến của bác sĩ, dược sĩ.
Ưu tiên cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong vòng 6 tháng đầu để nâng cao hệ miễn dịch cho con.
Đưa trẻ tới bệnh viện càng sớm càng tốt khi thấy con có bất thường trên đường tiêu hóa, phòng tránh bệnh viêm dạ dày, viêm ruột,… nặng nề.
Trên đây là toàn bộ thông tin bổ ích về rối loạn tiêu hóa ở trẻ, hy vọng rằng bố mẹ đã có thêm kiến thức về vấn đề này và có biện pháp xử lý khoa học, an toàn, hiệu quả nhất cho bé yêu. Nếu mẹ còn vấn đề gì thắc mắc thì hãy kết nối ngay với chuyên gia Morinaga qua hotline 0916 434 429 để được giải đáp chi tiết và nhanh nhất.
Cách trị táo bón cho trẻ như thế nào hiệu quả là băn khoăn của không ít mẹ bỉm sữa. Mẹ nên áp dụng các phương pháp chăm sóc trẻ tự nhiên từ dinh dưỡng, bài tập thể dục,… chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ. Bài viết dưới đây tổng hợp 11 cách trị táo bón hay cho trẻ, phụ huynh tham khảo ngay nhé!
1. Sử dụng sữa công thức phù hợp, hỗ trợ cải thiện táo bón
Bác sĩ Đào Thị Yến Thủy cho rằng sử dụng sữa ngoài không đúng cách có nguy cơ gây táo bón cho trẻ vì các lý do sau: :
Khó hấp thu: Sữa công thức có chứa hàm lượng đạm casein ca với trọng lượng phân tử lượng lớn. Các chất này rất khó phân hủy, dễ bị kết tủa ở dạ dày, chúng hút nhiều nước dẫn tới phân bị cứng
Không hỗ trợ sản sinh lợi khuẩn: Sữa mẹ chứa các chủng vi sinh vật đường ruột là (bifidobacteria và lactobacilli), chúng có vai trò bảo vệ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, sản sinh lợi khuẩn, ngăn ngừa táo bón.
Pha sữa sai cách: Phụ huynh tự ý pha sữa đặc hơn dẫn tới hàm lượng protein cao dễ gây táo bón cho trẻ.
Trong khí đó, sữa là “thức uống” cung cấp hàng ngày cho trẻ, chính vì vậy bố mẹ chú ý cẩn thận trọng lựa chọn và sử dụng sữa cho con. Với bé bị táo bón, mẹ nên ưu tiên lựa chọn thương hiệu Morinaga là một trong số ít loại sữa mát, có công thức gần giống với sữa mẹ, phù hợp cho trẻ bị táo bón. Một số ưu điểm nổi bật của Morinaga phải kể đến như:
Bổ sung Lactoferrin: Hàm lượng Lactoferrin trong sữa Morinaga cao xấp xỉ sữa mẹ. Chất này có tác dụng tăng cường đề kháng, nâng cao sức khỏe đường ruột, ngăn ngừa táo bón.
Hỗ trợ sản sinh lợi khuẩn Bifidus: Sữa Morinaga chứa 2 loại đường Oligosaccharide là Lactose và Rafinose, chúng giúp sản sinh lợi khuẩn bifidus nằm ở cuối ruột non và ruột già vừa ngăn ngừa vi khuẩn có hại gây bệnh đường ruột, vừa làm mềm phân cải thiện táo bón.
Cung cấp 2,8 tỷ lợi khuẩn BB536: Morinaga có chứa 2,8 tỷ lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, tăng cường miễn dịch, chức năng tiêu hóa, hỗ trợ ngăn ngừa, điều trị táo bón hiệu quả.
2. Cách trị táo bón cho trẻ theo dân gian
Các phương pháp dân gian như sử dụng lá hẹ, rau diếp cá,… có tác dụng bổ sung chất xơ, nhuận tràng, cho bé tiêu hóa tốt, cải thiện nhanh táo bón.
Một số cách chế biến:
Hạt hẹ: Mẹ rang hạt hẹ cho chín, sau đó rửa sạch ngâm với nước sôi trong 20 phút, để nguội rồi cho bé uống.
Rau diếp cá: Mẹ dùng lá diếp cá xay lấy nước cho bé uống hàng ngày liên tục cho đến khi các triệu chứng táo bón được cải thiện.
3. Sử dụng men vi sinh hỗ trợ cải thiện táo bón
Men vi sinh có tác dụng bổ sung lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa tốt, hệ tiêu hóa khỏe mạnh sẽ giúp ngăn ngừa táo bón. Bên cạnh đó, một số sản phẩm men vi sinh cũng có chất xơ hòa tan, phù hợp cho trẻ bị táo bón.
Hướng dẫn cách chọn men vi sinh:
Chọn men vi sinh theo độ tuổi
Ưu tiên thương hiệu uy tín, có nguồn gốc rõ ràng
Cách sử dụng men vi sinh:
Cho trẻ uống men vi sinh sau khi ăn khoảng 1 tiếng
Không uống chung với nước, sữa nóng, không uống khi trẻ đói vì dễ gây chết lợi khuẩn.
4. Cách trị táo bón cho trẻ bằng thức ăn
Với trẻ táo bón, mẹ nên tăng cường các thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu chất xơ như: Bông cải xanh, chuối, rau mồng tơi, khoai lang, bơ, vừng đen, sắn dây, cải thảo,…
Mẹ nên chế biến đa dạng món ăn khác nhau để bé không bị chán, kích thích ăn ngon miệng hơn. Trẻ bị táo bón ưu tiên thức ăn tự nhiên, hấp, luộc, hạn chế đồ dầu mỡ, chiên xào, cay nóng,…
5. Bổ sung nước đầy đủ hỗ trợ cải thiện táo bón
Trẻ uống đủ nước có tác dụng làm phân trương nở và mềm ra, dễ thay đổi hình thái khi đi qua ruột già và hậu môn nên dễ tống ra ngoài hơn, cải thiện rõ rệt táo bón.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế, mẹ bổ sung nước cho trẻ như sau:
Trẻ dưới 6 tháng: Chưa cần bổ sung nước vì trẻ bú mẹ hoàn toàn, mẹ nên cho bé bú thường xuyên để bổ sung đủ nước, chất dinh dưỡng cho trẻ.
Trẻ từ 6 – 12 tháng: 200 – 300ml nước/ngày.
Trẻ 1 – 3 tuổi: Nên uống 500 – 600ml nước/ngày.
Trẻ 3 – 5 tuổi: Bé nên được uống 1000ml nước/ngày.
Trẻ lớn hơn 10: Uống lượng 1500 – 2000ml nước/ngày.
Lưu ý: Trẻ trên 6 tháng, mẹ có thể cho bé uống xen kẽ nước lọc và nước hoa quả để tăng kích thích vị giác, giúp con uống được nhiều nước hơn. Mỗi lần chỉ cho bé uống ngụm nhỏ, không nên ép con uống nhiều dễ gây nôn trớ, đầy bụng,…
6. Rèn thói quen đi vệ sinh
Trẻ thường xuyên đi vệ sinh vào khung giờ cố định tạo thành nhịp sinh học, kích thích nhu động ruột hoạt động, trẻ tiêu hóa tốt hơn. Bên cạnh đó, nếu trẻ đi vệ sinh đều đặn ở nhà hoặc có thói quen đi vệ sinh “thoải mái” nơi công sở cũng giúp con tránh được việc nhịn tiểu do xấu hổ như đi chơi, đi học nhà trẻ.
Gợi ý mẹ một số phương pháp rèn thói quen đi vệ sinh trị táo bón cho trẻ:
Hãy trò chuyện, tạo cảm giác thoải mái cho bé lúc đi vệ sinh, nên giao tiếp khéo léo cho trẻ hiểu bây giờ là lúc nên đi vệ sinh rồi chứ không phải con có cần đi vệ sinh không.
Thời điểm tốt nhất là sau bữa ăn hoặc sau khi ngủ dây.
7. Ngâm hậu môn
Cách trị táo bón cho trẻ bằng ngâm hậu môn với nước nóng có tác dụng kích thích tuần hoàn máu, tăng nhu động ruột, phân được tống ra ngoài dễ hơn.
Cách ngâm hậu môn cho trẻ trị táo bón:
Bước 1: Mẹ chuẩn bị 2 chậu nước, 1 chậu nước dùng để vệ sinh hậu môn, vùng sính dục, 1 chậu dùng để ngâm cho bé
Bước 2: Mẹ rửa sạch vùng hậu môn, sinh dục, tránh để nước bẩn dính vào da bé lâu gây viêm nhiễm
Bước 3: Mẹ đặt mông bé trong chậu từ 5 – 10 phút, lúc này mẹ nên dùng thêm 1 khăn mềm sạch để xoa, vỗ mông tạo cảm giác dễ chịu.
Bước 4: Mẹ dùng khăn khô lau sạch vùng mông của bé, mặc quần áo nhanh để con không bị lạnh.
Thời điểm: Không nên ngâm khi trẻ đang khó chịu, quấy khóc vì con không hợp tác. Không nên ngâm khi thời tiết lạnh, trẻ mới đi ra ngoài về.
Lưu ý: Nên ngâm hậu môn cho trẻ trong phòng kín, tránh để gió, không khí lạnh trực tiếp lùa vào gây cảm lạnh
Tần suất thực hiện: Khoảng 3 lần/ tuần
8. Cho trẻ tăng cường vận động
Vận động thường xuyên có tác dụng làm cho ruột co bóp, hoạt động, quá trình tống phân ra ngoài diễn ra trơn tru hơn.
Mẹ cho bé tăng cường vận động trị táo bón bằng cách:
Tạo không gian thoải mái, rộng rãi để bé vận động.
Nếu bé chưa biết bò, mẹ hỗ trợ con tập các bài đạp xe, xoa bóp, mát xa chân.
Nếu bé đã biết bò, mẹ giúp con tập bò nhiều hơn, cho bé tập các bài đạp chân đơn giản
Nếu bé đã cứng cáp, chạy nhảy, tham gia được nhiều hoạt động khác, mẹ hãy giúp con được đi lại, chơi với các bạn, chơi các hoạt động như xe thăng bằng, đạp xe đạp,…
Lưu ý cách trị táo bón cho trẻ bằng tăng cường hoạt động:
Bố mẹ không nên ép buộc con phải thực hiện các bài tập tăng cường vận động trên, thay bằng đó tạo cảm giác thoải mái nhất cho trẻ.
Không nên cho trẻ vận động nhiều ngoài trời lạnh, có không khí bẩn,… trẻ dễ mắc các bệnh hô hấp, nhiễm virus hơn.
Không cho trẻ chạy nhảy, vui chơi, thực hiện các bài tập kích thích nhu động ruột kể trên vì có thể gây nôn trớ, ảnh hưởng đến dạ dày của bé.
Tần suất thực hiện: Hàng ngày
9. Mát xa vùng bụng
Mát xa bụng cho trẻ là cách trị táo bón tự nhiên, an toàn, Khi bàn tay mẹ di chuyển quanh vùng bụng sẽ kích thích nhu động ruột hoạt động tốt hơn, tăng cường co bóp để tống phân ra ngoài. Bên cạnh đó, trẻ bị táo bón cũng dễ rơi vào trạng thái stress, mẹ mát xa như vậy tạo cảm giác thoải mái hơn cho trẻ, bé dễ dàng thỏa hiệp theo các hướng dẫn khác để chữa táo bón.
Hướng dẫn cách mát xa vùng bụng trị táo bón:
Bước 1: Cho trẻ làm quen: Mẹ đặt em bé nằm ngửa trên giường, sau đó nắn nhẹ từ vai xuống tay, tiếp tục mở 2 cánh tay của bé.
Bước 2: Mát xa vùng bụng: Mẹ thực hiện massage bằng cách đưa các ngón tay di chuyển nhẹ nhàng quanh khu vực đại trạng theo 1 chiều, sau mỗi lần làm xong động tác này mẹ vuốt 2 bàn tay trên thành bụng của bé.
Bước 3: Mát xa lưng: Mẹ bế hoặc để bé nằm sấp, từ từ vỗ vào 2 lưng của con từ trên xuống dưới.
Bước 4: Mát xa 2 chân: Mẹ cho bé nằm ngửa, dùng 2 tay nấn bóp 2 chân của bé từ trên xuống dưới và theo chiều ngược lại.
Thời điểm: Nên thực hiện massage khi trẻ thoải mái như sau khi thức dậy, trước khi tắm hoặc đi ngủ, không quá đói hoặc quá no.
Tần suất: Mẹ thực hiện hàng ngày vào 1 khung giờ cố định cho đến khi các triệu chứng được cải thiện
10. Sử dụng thuốc trị táo bón cho trẻ
Bên cạnh các phương pháp trên, trẻ bị táo bón có thể sử dụng các thuốc để hỗ trợ làm mềm phân, tống phân ra ngoài như:
Thuốc trị táo bón dạng khối: Thuốc này có tác dụng bổ sung chất xơ như thạch, agar-agar, cám lúa mì, gôm sterculia,… giúp hấp thu nước, trương nở và làm mềm khối phân. Vì các chất này tăng hấp thu nước nên mẹ chú ý cho trẻ uống nước thường xuyên.
Thuốc làm mềm phân: Thuốc có tác dụng giúp phân mềm ra, dễ đi ra ngoài hơn. Mẹ thường sử dụng dạng ống bơm chứa dịch glycerol (Rectiofar)) bơm vào hậu môn cho trẻ.
Thuốc tăng thẩm thấu: Loại này có tác dụng giảm hấp thu nước ở thành ruột, tăng hấp thu nước ở lòng ruột làm mềm phân.
Tất cả các loại thuốc trên chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ, mẹ cần tuân thủ hướng dẫn để đảm bảo hiệu quả, an toàn cho bé.
11. Đưa trẻ đi viện, cẩn thận trẻ bị táo bón nặng
Trẻ bị táo bón nặng gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đường ruột, dễ mắc bệnh viêm ruột, giảm hấp thu thức ăn dẫn tới suy dinh dưỡng,…. Vì vậy nếu con có 1 trong các dấu hiệu sau đây, bố mẹ cần đưa đến cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị kịp thời:
Không cải thiện triệu chứng dù đã áp dụng nhiều cách
Trẻ bị táo bón kéo dài hơn một tuần
Trẻ sơ sinh trong 1 tháng đầu bị táo bón, có dấu hiệu đầy hơi, chướng bụng
Trẻ có biểu hiện chán ăn, còi cọc, suy dinh dưỡng
Trẻ kèm theo các dấu hiệu như sốt, nôn mửa, đau bụng, quấy khóc,
Trẻ táo bón phân có lẫn máu.
Hy vọng qua bài viết này, mẹ đã có thêm kiến thức bổ ích về cách trị táo bón cho trẻ. Nếu còn vấn đề cần giải đáp, mẹ để lại câu hỏi bên dưới bình luận, chuyên gia Morinaga sẽ hỗ trợ mẹ tận tình.
Thay đổi chế độ ăn uống hợp lý là một trong những biện pháp hữu hiệu giúp trẻ thoát khỏi tình trạng táo bón. Mẹ hãy tham khảo ngay 14 loại thực phẩm trị táo bón cho trẻ dễ chế biến trong bài viết sau để thêm vào thực đơn hằng ngày nhé.
1. 14 Thực phẩm trị táo bón cho trẻ cùng cách chế biến đơn giản
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ: “Chất xơ hỗ trợ mọi thứ di chuyển trong đường ruột”. Do đó, một chế độ ăn uống đầy đủ chất xơ giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động trơn tru, chống lại và ngăn ngừa táo bón.
Tuy nhiên, thực tế hầu hết trẻ em không ăn đủ thực phẩm giàu chất xơ. Một nghiên cứu đăng trên Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ chỉ ra rằng chỉ có 9% trẻ 2,3 tuổi đáp ứng đủ nhu cầu chất xơ cơ bản và con số này giảm xuống còn 7.5% đối với trẻ 4 tuổi.
Chính vì vậy, mẹ cần chú ý bổ sung đủ lượng chất xơ cho trẻ mỗi ngày để đẩy lùi táo bón. Lượng chất xơ cơ thể bé cần được tính bằng số tuổi cộng thêm 5 đơn vị (Ví dụ bé 3 tuổi thì lượng chất xơ cần thiết là 8g/ngày). Mặc dù không thể tính toán chính xác nhưng mẹ có thể bổ sung ước chừng qua chế độ ăn của con.
Dưới đây là danh sách thực phẩm giàu chất xơ và các dưỡng chất chống táo bón khác mà mẹ có thể tham khảo để xây dựng thực đơn cho bé.
1.1. Bông cải xanh
Bông cải xanh (Súp lơ xanh) là một loại rau chứa lượng chất xơ dồi dào giúp đường ruột khỏe mạnh, tăng cường tiêu hóa và giúp trẻ đi đại tiện dễ dàng hơn. Trong 91g bông cải xanh tươi chứa đến 2,4g chất xơ. Ngoài ra, loại rau này còn chứa nhiều dưỡng chất khác như Vitamin C, K, B9 rất có lợi cho sự phát triển của trẻ.
Dưới đây là 2 cách chế biến món ăn dặm từ bông cải xanh vừa đơn giản vừa giúp bé yêu hết táo bón:
Súp bông cải xanh bí đỏ
Nguyên liệu: 1 miếng bí đỏ nhỏ, 2 nhánh bông cải xanh, 1 thìa dầu oliu và nước đun sôi để nguội.
Cách làm:
Bí đỏ gọt vỏ, rửa sạch, thái nhỏ sau đó trộn với dầu oliu và đem đi nướng đến khi mềm.
Rửa sạch bông cải xanh và hấp chín.
Xay nhuyễn hỗn hợp bí đỏ, súp lơ xanh với một chút nước.
Đổ súp bông cải xanh bí đỏ ra bát, để nguội bớt và cho bé ăn.
Cháo bông cải xanh thịt gà
Nguyên liệu: 30g thịt gà, 30g bông cải xanh, 35g cháo đặc hoặc cháo hạt vỡ, 1 thìa dầu ăn dặm.
Cách làm:
Thịt gà rửa sạch và xay nhỏ.
Bông cải xanh rửa sạch đem đi luộc rồi xay nhỏ.
Cho cháo vào nước vừa luộc rau nấu trong 10-15 phút và thêm thịt gà, bông cải xanh vào nấu chín mềm.
Tắt bếp, thêm dầu ăn và đổ cháo ra bát, để nguội bớt và cho bé ăn..
1.2. Chuối
Chuối là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào giúp trẻ tiêu hóa tốt, ngăn chặn táo bón. Trong 100g chuối chứa khoảng 2,6g chất xơ, bao gồm 2 loại chính sau:
Kháng tinh bột: Loại chất xơ này có trong chuối chưa chín, chúng không được tiêu hóa tại ruột non, khi đến ruột già sẽ trở thành thức ăn cho vi khuẩn có lợi.
Pectin: Loại chất xơ này có trong chuối chín, tốt cho tiêu hóa và ngăn ngừa ung thư ruột kết.
Các món ăn dặm cho bé từ chuối mẹ có thể tham khảo như chuối nghiền sữa, sinh tố bơ chuối,…
Chuối nghiền sữa: Mẹ chuẩn bị 1 quả chuối và 30ml sữa công thức bé hay dùng. Chuối lột vỏ và tán nhuyễn sau đó trộn với sữa cho bé thưởng thức.
Sinh tố bơ chuối: Mẹ chuẩn bị nửa quả chuối và ¼ quả bơ, 2 thìa sữa công thức bé hay dùng. Chuối và bơ lột vỏ, xay/nghiền nhuyễn sau đó trộn với sữa cho bé thưởng thức.
1.3. Rau mồng tơi
Trong 100g rau mồng tơi chứa khoảng 2,5g chất xơ cùng với chất nhầy pectin giúp làm mềm phân, nhuận tràng, giúp trẻ thoát khỏi táo bón. Hơn nữa, rau mồng tơi có tính mát, lành tính, ít gây dị ứng nên rất thích hợp cho bé ăn dặm.
Vậy chế biến rau mồng tơi như thế nào giúp bé ăn ngon miệng, hết táo bón? Mẹ hãy nấu ngay các món cháo mồng tơi dưới đây cho bé nhé!
Cháo mồng tơi thịt lợn
Chuẩn bị: 30g gạo hoặc bột gạo, 10 lá mồng tơi, 30g thịt lợn xay, 1 thìa dầu oliu.
Cách làm:
Mẹ cho bột gạo và lượng nước phù hợp vào nồi nấu nhừ.
Rau mồng tơi, thịt lợn rửa sạch xay nhuyễn.
Khi cháo gần chín, mẹ cho thịt lợn xay vào, khuấy đều.
Đến khi cháo chín, mẹ cho rau mồng tơi đã xay vào, đun sôi một lúc rồi tắt bếp, sau đó múc cháo ra bát thêm dầu oliu để nguội bớt và cho bé ăn.
Cá hồi rửa sạch và thấm khô, đun sôi 500ml nước thêm gừng thái lát và cho cá hồi vào luộc trong 2 phút.
Sau đó dầm nhuyễn cá hồi, giữ lại phần nước để nấu cháo.
Rau mồng tơi rửa sạch xay nhuyễn.
Cho gạo/bột gạo vào nước luộc cá nấu đến khi chín thì cho cá hồi, rau mồng tơi vào.
Thêm gia vị, tiếp tục nấu trong 5 phút rồi tắt bếp, cho cháo ra bát thêm dầu oliu để nguội bớt và cho bé ăn.
1.4. Khoai lang
Khoai lang là thực phẩm chống táo bón cho trẻ hiệu quả bởi vì chúng ngọt, mềm, giàu dinh dưỡng và chứa hàm lượng chất xơ cao (1,3g chất xơ/100g khoai lang). Mẹ có thể chế biến nhiều món ăn hấp dẫn từ khoai lang giúp bé ngăn ngừa táo bón như:
Ức gà rửa sạch, luộc 15-20 phút sau đó vớt ra thái hạt lựu.
Khoai lang gọt vỏ, rửa sạch và thái lát.
Lọc lấy phần nước gà, cho thêm bột gạo, đậu xanh, khoai lang, thịt gà vào, ninh nhừ trong 40-50 phút.
Thêm chút gia vị, tắt bếp và đổ súp ra bát để nguội bớt và cho bé ăn.
1.5. Sắn dây
Từ xa xưa, sắn dây đã được sử dụng để chữa táo bón bởi vì chúng có tính hàn và chứa nhiều flavonoid, acid amin giúp làm mềm phân, nhuận tràng, thông tiện. Bên cạnh đó, sắn dây còn có tác dụng tăng cường co bóp cơ hoành hậu môn, tăng sinh tân dịch giúp trẻ đi ngoài dễ dàng hơn.
Mẹ có thể dùng sắn dây trị táo bón cho trẻ bằng cách nấu cháo theo các bước sau:
Cho 2-3 thì bột sắn dây vào khoảng 300mL nước và khuấy đều.
Đun sôi đến khi cháo sắn dây trong và dẻo lại.
Đổ cháo sắn dây ra bát, để nguội bớt và cho trẻ ăn.
Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý hệ tiêu hóa của trẻ còn non yếu, do đó, không nên cho con uống bột sắn dây sống tránh gây rối loạn tiêu hóa.
1.6. Vừng đen
Nếu mẹ đang tìm kiếm loại thực phẩm chữa táo bón cho trẻ hiệu quả thì đừng bỏ qua vừng đen. Bởi vì, loại hạt này giàu chất xơ (30g hạt vừng chưa tách vỏ chứa khoảng 3,5g chất xơ) giúp làm mềm phân và giảm bớt triệu chứng rối loạn tiêu hóa.
Mẹ có thể sử dụng vừng đen ngăn ngừa táo bón cho bé bằng cách rang lên, xay nhuyễn và trộn vào bột hoặc cháo ăn dặm cho bé.
1.7. Bơ
Với hàm lượng chất xơ cao (100g bơ chứa khoảng 7g chất xơ), bơ được xem là loại thực phẩm hàng đầu trị táo bón cho trẻ. Trong đó, lượng chất xơ hòa tan chiếm 25% giúp làm mềm phân và là nguồn nuôi dưỡng lợi khuẩn hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Hơn nữa, bơ còn có tính chất mềm, dẻo, vị thơm và chứa nhiều dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ (vitamin, sắt, kali, omega 3,…). Do đó, bơ rất thích hợp để làm món ăn dặm ngừa táo bón cho trẻ.
Về cách chế biến, mẹ nên xay hoặc nghiền nhuyễn bơ, có thể thêm một chút muối giúp trẻ dễ ăn hơn. Lưu ý, mẹ không nên trộn chung bơ với đường, sữa vì dễ khiến phân cứng, tình trạng táo bón của trẻ nặng hơn.
1.8. Cải thảo
Cải thảo cũng thuộc top thực phẩm giúp trẻ hết táo bón, bởi vì, loại rau này có vị ngọt mát, tiêu thông tốt và chứa nhiều chất xơ, vitamin tốt cho tiêu hóa. Trong 100g cải thảo chứa 0,94g chất xơ giúp thúc đẩy nhu động ruột, giảm táo bón và làm tăng vi khuẩn có lợi.
Một số món ăn dặm các bé yêu thích từ cải thảo như cháo tôm cải thảo, cháo thịt bò cải thảo,…
Cháo tôm cải thảo
Chuẩn bị: 2 bẹ cải thảo, 2 con tôm, 35g gạo tẻ/bột gạo, dầu ăn dặm, 1 củ hành tím.
Cách làm:
Gạo/bột gạo cho vào nồi, thêm nước nấu cháo.
Bẹ cải thảo rửa sạch rồi băm nhỏ.
Tôm luộc sau đó bỏ vỏ, giã hoặc xay nhỏ.
Cho dầu vào chảo, thêm hành tím băm nhỏ phi thơm, cho tôm và cải thảo vào xào.
Khi cháo chín, cho hỗn hợp trên vào khuấy đều 2-3 phút, tắt bếp, đổ cháo ra bát, để bớt nóng và cho bé ăn.
Cho bột gạo, nước vừa đủ vào nồi nấu chín, sau đó thêm thịt bò, cải thảo vào khuấy đều đến khi chín.
Đổ cháo thịt bò, cải thảo ra tô, thêm chút dầu ăn, để bớt nóng và cho trẻ ăn.
1.9. Rau bina
Rau bina (rau chân vịt/bó xôi) chứa nhiều vitamin A, C, E, K và chất xơ giúp trẻ chống táo bón. Hàm lượng chất xơ trong 100g cải bó xôi là 2,2g giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa, cải thiện táo bón cho trẻ hiệu quả. Một số món cháo ngon từ rau bina mẹ có thể tham khảo như:
Cho bột gạo và lượng nước thích hợp vào nồi nấu 15 phút.
Nõn tôm băm nhỏ.
Rau bina rửa sạch băm nhỏ.
Khi cháo chín thêm lần lượt tôm, rau bina vào khuấy đều, đun sôi 10 phút rồi tắt bếp.
Múc cháo tôm rau bina ra bát để bớt nóng và cho bé ăn.
1.10. Củ cải đường
Củ cải trắng có tính ngọt mát, chứa hàm lượng chất xơ cao (2,8g chất xơ/100g củ cải) giúp tăng cường tiết dịch, hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện tình trạng táo bón cho trẻ hiệu quả. Chính vì vậy, mẹ hãy bổ sung các món ăn từ củ cải đường sau vào thực đơn cho bé nhé:
Cho bột gạo và lượng nước thích hợp vào nồi nấu 15 phút.
Củ cải đường gọt vỏ, rửa sạch, luộc nhừ sau đó nghiền nát.
Thịt bò rửa sạch, thái nhỏ sau đó xay nhuyễn.
Khi cháo chín, thêm lần lượt thịt bò, củ cải đường vào khuấy đều, đun sôi 10 phút rồi tắt bếp.
Múc cháo củ cải đường thịt bò ra bát, thêm chút dầu ăn, để bớt nóng và cho bé ăn.
1.11. Yến mạch
100g yến mạch chứa đến 10,6g chất xơ. Hàm lượng chất xơ dồi dào trong yến mạch sẽ giúp bé giảm đầy bụng, khó tiêu, cải thiện tình trạng táo bón nhanh chóng. Một số món cháo ngon từ yến mạch mẹ có thể tham khảo như:
Cháo gà – yến mạch – đậu hà lan
Chuẩn bị: 200g yến mạch, 50g đậu hà lan, 100g thịt gà, 1 củ cà rốt, hành tím, dầu ăn dặm, gia vị.
Cách làm:
Thịt gà rửa sạch bỏ phần da, thái miếng và đem xay nhỏ.
Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch sau đó thái sợi.
Đậu hà lan tách vỏ, rửa sạch.
Phi hành và thêm thịt gà vào xào săn, cho nước vào đun sôi.
Cho yến mạch vào, khuấy đều, thêm gia vị.
Khi yến mạch chín, thêm lần lượt đậu hà lan, cà rốt vào khuấy đều, đun sôi thêm 10 phút rồi tắt bếp.
Múc cháo ra bát hoặc lọc qua rây nếu bé còn nhỏ, để cháo bớt nóng và cho bé ăn.
Cháo yến mạch – bí đỏ
Chuẩn bị: 30g yến mạch, 100g bí đỏ, 50ml nước lọc, 70ml whipping cream, dầu oliu.
Cách làm:
Bí đỏ loại bỏ phần vỏ cứng, rửa sạch, cắt miếng sau đó đem đi hấp và tán nhuyễn.
Ngâm yến mạch 10 phút trong nước sau đó đun sôi.
Khi yến mạch chín, cho bí đỏ, gia vị vào khuấy đều, đun sôi thêm 10 phút.
Trộn whipping cream với một chút dầu oliu, đun nóng, khuấy đều.
Múc cháo yến mạch bí đỏ ra bát, thêm hỗn hợp trên vào, để bớt nóng và cho bé ăn.
1.12. Đu đủ
Đu đủ không chỉ giàu chất xơ (3g chất xơ/152g thịt quả) mà còn chứa enzym papain giúp trẻ cải thiện chứng táo bón hiệu quả, ngăn ngừa tích tụ protein khó tiêu hóa. Ngoài ra, hoạt chất folate có trong đu đủ cũng giúp nâng cao sức đề kháng đường ruột cho trẻ.
Mẹ có thể dùng đu đủ khắc phục tình trạng táo bón cho bé bằng cách xay nhuyễn vài miếng đu đủ chín cho con ăn hoặc lọc lấy phần nước cho con uống.
1.13. Nho
Nho cũng là loại trái cây thường được các mẹ bỉm sữa thêm vào thực đơn trị táo bón cho trẻ. Bởi vì, nho vừa tốt cho sức khỏe trẻ vừa chứa nhiều chất xơ giúp làm mềm phân, hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn. Mẹ chọn nho tươi, sạch cho bé ăn trực tiếp hoặc cho uống nước ép nho để chống lại táo bón nhé.
1.14. Các loại quả họ cam
Các loại quả họ cam như bưởi, cam, quýt giàu chất xơ giúp đẩy lùi táo bón cho trẻ hiệu quả. Bên cạnh đó, các loại quả này còn chứa nhiều dưỡng chất như vitamin C, naringenin, lycopene giúp nhuận tràng, tăng tiết dịch đại tràng và hỗ trợ tăng cường sức đề kháng đường ruột. Mẹ có thể cho trẻ ăn trực tiếp múi quả hoặc ép lấy nước nguyên chất cho bé uống để ngăn ngừa táo bón.
2. Lưu ý khi sử dụng thực phẩm trị táo bón cho trẻ
Khi sử dụng thực phẩm chữa táo bón cho trẻ, mẹ cần lưu ý một số điểm sau để đảm bảo đạt được hiệu quả tối ưu nhất:
Không chế biến dưới dạng chiên xào
Thực phẩm chiên xào ở nhiệt độ cao dễ bị mất dinh dưỡng hoặc sinh ra các hoạt chất gây hại cho sức khỏe và cả đường ruột của trẻ. Hơn nữa, các món ăn chiên rán nhiều dầu mỡ có thể khiến trẻ bị đầy hơi, chướng bụng và tình trạng táo bón nghiêm trọng hơn. Chính vì vậy, mẹ nên tránh xa phương pháp chế biến này nếu muốn con nhanh khỏi táo bón.
Nên chế biến đa dạng món ăn
Có rất nhiều thực phẩm giúp trẻ chống lại táo bón, chính vì vậy, mẹ nên thay đổi thực đơn mỗi ngày và đổi mới phương pháp chế biến để bé không bị chán ăn và ăn ngon miệng hơn.
Làm món ăn thành cách hình thù bé thích
Chỉ cần bỏ chút thời gian sáng tạo, trang trí món ăn theo các hình thù bé thích, mẹ đã giúp con thấy hứng thú hơn, ăn nhiều và ngon miệng hơn.
Cho bé uống nước mỗi ngày
Bổ sung đầy đủ nước mỗi ngày tưởng chừng là việc làm đơn giản nhưng lại giúp trẻ ngăn ngừa và khắc phục tình trạng táo bón hiệu quả. Nước có tác dụng làm mềm phân và hỗ trợ vận chuyển chất thải trong đại tràng dễ dàng hơn. Do đó, bên cạnh việc tăng cường cho bé ăn thực phẩm trị táo bón, mẹ nên chú ý cho bé uống đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày.
Lựa chọn sữa phù hợp
Sữa là “thực phẩm” quan trọng cung cấp dinh dưỡng cho bé hằng ngày. Do đó, thành phần sữa ảnh hưởng lớn đến hoạt động tiêu hóa của trẻ. Mẹ nên chọn các loại sữa được bổ sung thêm nhiều thành phần hỗ trợ tiêu hóa để giúp bé cải thiện và ngăn ngừa tình trạng táo bón như:
Tiền lợi khuẩn
Đường oligosaccharide
Chất xơ GOS
Vitamin,…
Sữa Morinaga của Nhật thuộc top đầu các loại sữa tốt cho tiêu hóa, phòng chống táo bón cho trẻ hiệu quả. Vì chúng có chứa hàm lượng lớn Lactoferrin (hỗ trợ trợ tăng đề kháng tiêu hóa), bổ sung 2,8 tỷ lợi khuẩn BB536 (cân bằng lợi khuẩn), các vi chất chất cần thiết cho hệ tiêu hóa của bé. Nhờ bổ sung đa dạng các dưỡng chất có lợi cho hệ tiêu hóa nên Morinaga được mệnh danh là “Sữa rau mát dạ cho bé”.
Hiện nay, sữa Morinaga có 3 dòng theo từng giai đoạn phát triển của trẻ, đó là:
Hagukumi (0 – 6 tháng tuổi): Sữa Morinaga Hagukumi chứa nhiều thành phần có lợi cho tiêu hóa như tiền lợi khuẩn Bifidus, đường Lactose, Raffinose, Kẽm Sulfat và vitamin nhóm B,…
Chilmil (6 – 36 tháng tuổi): Sữa Morinaga Chilmil được bổ sung thêm các thành phần tiền lợi khuẩn Bifidus, đường Lactulose, Raffinose, vitamin nhóm B,…
Kodomil (trên 36 tháng tuổi): Sữa Morinaga Kodomil chứa tiền lợi khuẩn Bifidus, BB536; đường Lactulose; chất xơ GOS và vitamin nhóm B,…
3. Giải đáp thắc mắc thực phẩm trị táo bón cho trẻ?
Có rất nhiều loại thực phẩm hay món ăn giúp trẻ chống lại chứng táo bón, tuy nhiên, không phải trẻ ở độ tuổi nào cũng sử dụng được tất cả các thực phẩm này. Mẹ hãy tham khảo ngay hướng dẫn chọn thực phẩm chống táo bón cho trẻ theo độ tuổi dưới đây nhé.
3.1. Trẻ 8 tháng bị táo bón ăn gì?
Trẻ bắt đầu ăn dặm từ tháng thứ 6, dù vậy đến 8 tháng tuổi, hệ tiêu hóa của con vẫn còn non yếu, dễ bị táo bón do chưa thể thích nghi với việc chuyển đổi từ sữa sang thức ăn thô. Chính vì vậy, với trẻ 8 tháng tuổi bị táo bón, mẹ nên cân nhắc thay đổi loại sữa tốt cho tiêu hóa và lựa chọn các loại thực phẩm chống táo bón phù hợp như:
Các loại quả mọng (chuối, nho, cam, táo, lê, việt quất,…).
Các loại hạt (hạt chia, óc chó, hạt lanh,…)
Đặc biệt, mẹ cần ghi nhớ danh sách thực phẩm “cấm” dùng cho trẻ dưới 12 tháng như muối, đường, hải sản có vỏ, phô mai, pate gan động vật, sữa bò, mật ong, socola, trứng sống, thịt cá kiếm, cá maclin,…
3.2. Trẻ 10 tháng bị táo bón ăn gì?
Với trẻ 10 tháng tuổi, hệ tiêu hóa cũng chưa ổn định, tính chất phân của trẻ có thể thay đổi rắn lỏng thất thường. Ở giai đoạn này, một số mẹ lo bé thiếu chất, do đó, thường ép con ăn dư thừa nhiều chất đạm nhưng lại thiếu chất xơ.
Tương tự như trẻ 8 tháng, trường hợp trẻ 10 tháng tuổi bị táo bón, mẹ nên đổi loại sữa mát tiêu hóa cho bé, điều chỉnh lại chế độ ăn giàu chất xơ bằng cách thêm vào thực đơn các loại rau củ quả như bông cải xanh, mồng tơi, chuối, đu đủ chín, bơ, cam,….
Bên cạnh đó, mẹ không được cho bé ăn các món ăn thuộc danh sách thực phẩm “cấm” dùng cho bé dưới 12 tháng tuổi vừa nêu ở mục trên.
3.3. Trẻ 2 tuổi bị táo bón nên ăn gì?
Chế độ dinh dưỡng thiếu chất xơ, lười uống nước, loạn khuẩn đường ruột, tác dụng phụ của thuốc là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ 2 tuổi bị táo bón.
Để giúp bé cải thiện nhanh tình trạng táo bón, mẹ nên xây dựng cho bé chế độ ăn cân bằng, giàu chất xơ. Bên cạnh đó, cần chú ý bổ sung đủ nước, dùng thuốc đúng theo chỉ định và sử dụng một số sản phẩm như sữa, vitamin, thực phẩm chức năng bổ sung lợi khuẩn, tăng cường tiêu hóa cho bé,…
Mẹ có thể tham khảo một số thực phẩm chống táo bón cho trẻ 2 tuổi như rau má, rau mồng tơi, mè đen, cam, chanh, mật ong,…
3.4. Trẻ 3 tuổi bị táo bón nên ăn gì?
Thực đơn trị táo bón cho trẻ 3 tuổi nên được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất như chất xơ, chất bột, chất đạm, magie, kẽm thông qua các thực phẩm dưới đây:
Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt dẻ, hạt điều,…
Các loại củ: Khoai lang, củ cải, bí đỏ, cà rốt,…
Các loại trái cây: Chuối, bơ, đu đủ, táo,…
Các loại rau: Củ cải đường, bông cải xanh, rau bina,…
Bên cạnh đó, mẹ cần chú ý một số điều sau:
Hạn chế cho bé ăn nhiều đồ cay nóng, đồ ngọt,…
Tập cho con thói quen đi vệ sinh đúng giờ (tốt nhất vào buổi sáng).
Nhắc nhở bé uống nhiều nước.
Hướng dẫn con vận động điều độ mỗi ngày.
Bổ sung thêm sữa tốt cho tiêu hóa, thực phẩm chức năng hỗ trợ trị táo bón cho trẻ,…
3.5. Trẻ 4 tuổi bị táo bón nên ăn gì?
Chế độ ăn uống mỗi ngày là yếu tố quyết định trẻ đi đại tiện có dễ dàng không. Với trẻ 4 tuổi bị táo bón, mẹ cần bổ sung vào thực đơn của trẻ những món ăn giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất như khoai lang, rau cải, chuối, sữa chua,…
Ở độ tuổi này, bé đã ăn được hầu hết các loại thức ăn, gia vị không cần kiêng khem nên mẹ có thể thoải mái lựa chọn các loại thực phẩm trị táo bón mà bé thích để chế biến.
Ngoài ra, mẹ cũng nên áp dụng một số biện pháp khác giúp bé ngăn ngừa táo bón tương tự như đã nêu ở phần trên.
Như vậy, bài viết trên đã giới thiệu chi tiết cho các mẹ về 14 loại thực phẩm trị táo bón cho trẻ dễ chế biến, hiệu quả cao và những lưu ý chung khi sử dụng. Hy vọng những thông tin hữu ích này giúp mẹ xây dựng được thực đơn đẩy lùi táo bón cho bé hiệu quả, phù hợp nhất. Nếu mẹ còn thắc mắc về các loại thực phẩm này hay về vấn đề sức khỏe của trẻ thì hãy kết nối ngay với chuyên gia qua hotline 0916 434 429 để được giải đáp miễn phí.
Táo bón là tình trạng khá phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn bé bắt đầu ăn dặm hoặc thay đổi khẩu phần ăn. Không chỉ gây khó chịu, táo bón kéo dài còn ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ tiêu hóa và khả năng hấp thu dinh dưỡng của trẻ. Nhiều mẹ băn khoăn không biết bé bị táo bón nên ăn gìđể cải thiện nhanh chóng thì hãy theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và gợi ý các thực phẩm phù hợp cho trẻ, đặc biệt là bé 2 tuổi bị táo bón để giúp bé đi ngoài đều đặn, xây dựng hệ tiêu hóa khỏe mạnh mỗi ngày.
1. Táo bón ở trẻ em
Táo bón là một trong những vấn đề tiêu hóa phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong giai đoạn ăn dặm hoặc thay đổi chế độ ăn. Việc sớm nhận biết dấu hiệu và nguyên nhân gây táo bón sẽ giúp ba mẹ có biện pháp xử lý kịp thời, tránh để tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.
Dấu hiệu trẻ bị táo bón
Táo bón là một rối loạn tiêu hoá khá dễ nhận biết bằng các dấu hiệu như:
Đi ngoài ít hơn 3 lần mỗi tuần, phân rắn, to và khô.
Mỗi lần đi tiêu phải rặn mạnh, có thể gây nứt và chảy máu hậu môn
Bé căng thẳng, khó chịu khi đi ngoài, có thể kèm theo biểu hiện đau bụng hoặc quấy khóc.
Bụng căng trướng, sờ vào thấy cứng.
Bé có biểu hiện cáu gắt, lười ăn, ngủ không sâu giấc hoặc nôn trớ.
Ở một số trường hợp, táo bón kéo dài còn gây rối loạn hấp thu, thiếu vi chất, ảnh hưởng đến tăng trưởng chiều cao – cân nặng. Vì vậy, nếu thấy em bé bị táo bón nên ăn gì là câu hỏi đầu tiên mà mẹ cần quan tâm để xử lý tận gốc nguyên nhân.
Táo bón là rối loạn tiêu hóa khá dễ nhận biết ở trẻ nhỏ
Nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ mà ba mẹ cần phải theo dõi.
Thói quen nhịn đi tiêu: Một số bé có xu hướng nhịn đi tiêu do sợ đau, sợ bẩn hoặc từng có trải nghiệm tiêu phân khô gây đau rát. Khi nhịn lâu, phân tích tụ lại, trở nên cứng hơn, khiến lần sau đi tiêu càng khó khăn và gây nên vòng lặp táo bón kéo dài.
Thói quen đi vệ sinh sai cách: Việc trẻ ngồi sai tư thế, đi vệ sinh không đúng giờ hoặc bị làm phiền trong lúc đại tiện cũng khiến hệ tiêu hóa hoạt động không ổn định. Điều này dần dần hình thành thói quen xấu ảnh hưởng đến nhu động ruột của bé.
Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây táo bón ở trẻ là chế độ ăn thiếu chất xơ, thừa đạm và chất béo, hoặc uống quá ít nước. Nhiều mẹ khi thấy bé kén ăn thường tăng cường đạm (thịt, trứng, sữa) mà quên bổ sung rau xanh, trái cây, dẫn đến mất cân đối dinh dưỡng.
Tác động của môi trường và yếu tố bên ngoài: Thay đổi thời tiết, di chuyển nhiều, đổi môi trường sống (như nhập học, đi du lịch…) đều có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt và tâm lý của trẻ, làm rối loạn chu kỳ tiêu hóa tự nhiên.
Tác dụng của thuốc: Một số loại thuốc như sắt, canxi, kháng sinh khi dùng kéo dài có thể gây táo bón. Nếu trẻ đang sử dụng thuốc và xuất hiện biểu hiện táo bón, mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ để được tư vấn điều chỉnh liều hoặc bổ sung men vi sinh phù hợp.
Bệnh lý: Nhiều bệnh lý khác ở hệ tiêu hoá, thần kinh hoặc nội tiết cũng có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ.
Thiếu chất xơ là nguyên nhân hàng đầu gây táo bón ở trẻ nhỏ
2. Chế độ dinh dưỡng cho trẻ bị táo bón cần tuân theo một số nguyên tắc nhất định
Bên cạnh việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quyết định trong việc cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ. Dưới đây là những nguyên tắc mẹ cần ghi nhớ khi xây dựng thực đơn cho bé.
2.1. Bổ sung nhiều nước
Nước đóng vai trò quan trọng trong việc làm mềm phân, giúp nhu động ruột hoạt động trơn tru và quá trình đào thải dễ dàng hơn. Trẻ 1 – 3 tuổi cần được cung cấp khoảng 1 – 1,2 lít nước mỗi ngày, bao gồm cả nước lọc, nước canh, sữa và nước từ trái cây.
Mẹ nên tập cho bé thói quen uống nước thường xuyên, đặc biệt vào buổi sáng sau khi ngủ dậy, giữa các bữa ăn và sau khi vận động để hạn chế nguy cơ táo bón.
Bé cần uống đủ nước mỗi ngày
2.2. Bổ sung nhiều chất xơ
Đối với câu hỏi em bé bị táo bón nên ăn gì, đặc biệt là bé 2 tuổi bị táo bón nên ăn gì thì chất xơ là câu trả lời quan trọng nhất. Chất xơ không chỉ làm tăng khối lượng phân mà còn nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi trong đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và phòng ngừa táo bón hiệu quả.
Mẹ nên lựa chọn thực phẩm giàu chất xơ hòa tan như chuối chín, táo, lê, bơ, đậu bắp… và chất xơ không hòa tan như rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt. Chất xơ nên được bổ sung đều trong cả 3 bữa chính và các bữa phụ để duy trì hiệu quả nhu động ruột.
Bổ sung chất xơ là quan trọng nhất đối với những bé bị táo bón
Động tác xoa bụng nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ không chỉ giúp bé thư giãn mà còn kích thích nhu động ruột hoạt động hiệu quả hơn. Mỗi lần xoa bụng nên kéo dài 5 – 10 phút, thực hiện sau bữa ăn 30 phút hoặc trước giờ đi vệ sinh để bé dễ đi tiêu hơn.
2.4. Tập thói quen đại tiện đúng giờ
Thiết lập khung giờ đi vệ sinh cố định mỗi ngày giúp bé hình thành phản xạ đại tiện tự nhiên. Tốt nhất nên chọn khung giờ buổi sáng sau khi ngủ dậy hoặc sau bữa sáng, kết hợp ngồi bô hoặc bệ xí phù hợp độ tuổi.
2.5. Điều chỉnh chế độ ăn của mẹ đang cho con bú
Với những bé dưới 12 tháng tuổi còn bú mẹ là chủ yếu, việc ăn uống của mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa và hệ tiêu hóa của con. Mẹ nên hạn chế thực phẩm cay nóng, đồ chiên rán, đồng thời bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, sữa chua và uống đủ nước mỗi ngày để sữa mẹ “mát” và giúp bé dễ tiêu hóa hơn.
Thức ăn của mẹ trong giai đoạn cho con bú ảnh hưởng đến sức khỏe của bé
3. Bé bị táo bón nên ăn gì?
Một chế độ ăn uống hợp lý là yếu tố then chốt trong việc cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ nhỏ. Không chỉ giúp bé đi tiêu dễ dàng hơn, việc lựa chọn đúng thực phẩm còn hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, tăng cường hấp thu dưỡng chất và cải thiện sức khỏe tổng thể.
3.1. Tăng lượng chất xơ và giảm chất béo
Khi xây dựng thực đơn cho trẻ bị táo bón, ưu tiên hàng đầu là tăng lượng chất xơ – thành phần giúp làm mềm phân và tăng thể tích phân, từ đó thúc đẩy nhu động ruột.
Có hai loại chất xơ chính là chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan, mỗi loại mang lại những lợi ích khác nhau cho cơ thể trẻ. Nếu vẫn đang băn khoăn về việc em bé bị táo bón nên ăn gì, mẹ hãy kết hợp cả 2 loại chất xơ này để hỗ trợ tốt nhất cho tình trạng táo bón của trẻ.
Chất xơ hòa tan có khả năng tan trong nước và tạo thành dạng gel trong đường ruột, giúp làm mềm phân, điều hòa lượng đường trong máu và nuôi dưỡng các lợi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa. Các loại thực phẩm giàu chất xơ hòa tan mà mẹ có thể đưa vào thực đơn cho bé bao gồm quả lê, chuối chín, táo (có vỏ), khoai lang, bí đỏ, yến mạch, đậu xanh, đậu đỏ, rau mồng tơi, rau đay. Ngoài ra, một số sản phẩm bổ sung như sữa công thức cũng chứa chất xơ hòa tan dưới dạng FOS hoặc inulin – các prebiotic có tác dụng kích thích sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột, giúp trẻ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
Ngược lại, chất xơ không hòa tan không tan trong nước nhưng lại có tác dụng tăng thể tích phân và kích thích nhu động ruột, hỗ trợ tống phân ra ngoài dễ dàng hơn. Loại chất xơ này có nhiều trong các thực phẩm như rau xanh (cải bó xôi, cải thìa, súp lơ xanh), cà rốt, bông cải trắng, cám gạo, gạo lứt, bánh mì nguyên cám hoặc ngũ cốc nguyên hạt.
Bên cạnh đó, cần hạn chế thực phẩm giàu chất béo bão hòa như đồ chiên rán, thức ăn nhanh, phô mai đặc hoặc thịt mỡ… Những thức ăn này sẽ làm chậm quá trình tiêu hóa và khiến tình trạng táo bón trở nên trầm trọng hơn.
Nên bổ sung cả 2 loại chất xơ hòa tan và không hòa tan khi trẻ bị táo bón
3.2. Đảm bảo cho trẻ uống đủ nước
Tương tự như chất xơ, nước cũng đóng vai trò thiết yếu trong việc làm mềm phân. Trẻ bị táo bón, nếu uống không đủ nước thì việc bổ sung chất xơ cũng không phát huy hiệu quả tối ưu. Với trẻ từ 1 – 3 tuổi, lượng nước khuyến nghị mỗi ngày là khoảng 1.000 – 1.200 ml, bao gồm nước lọc, nước canh, nước trái cây loãng và sữa.
Mẹ nên khuyến khích trẻ uống nước đều đặn cả ngày, đặc biệt sau khi ngủ dậy và trước các bữa ăn nhỏ, đồng thời hạn chế các loại nước ngọt đóng chai, nước có gas. Đối với những trẻ còn quá nhỏ và chưa ăn được nhiều loại thức ăn, mẹ nên chọn bổ sung thêm các loại sữa công thức có chứa lợi khuẩn hoặc những thành phần hỗ trợ đường ruột của trẻ.
3.3. Cho trẻ ăn sữa chua
Sữa chua chứa nhiều lợi khuẩn (probiotics), đặc biệt là Lactobacillus và Bifidobacterium, có tác dụng cân bằng hệ vi sinh đường ruột, đồng thời kích thích nhu động ruột. Việc bổ sung sữa chua vào thực đơn hằng ngày giúp cải thiện tình trạng táo bón và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả.
Với bé trên 1 tuổi, mẹ có thể cho bé ăn 1 – 2 hũ sữa chua mỗi ngày, nên kết hợp với trái cây mềm như chuối, táo hấp hoặc lê nghiền để tăng hiệu quả chống táo bón.
Ăn sữa chua giúp bổ sung lợi khuẩn đường ruột, hạn chế táo bón
Magie có tác dụng làm mềm phân và kích thích nhu động ruột, trong khi kẽm giúp cải thiện chức năng đường tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng – rất cần thiết trong giai đoạn trẻ đang phát triển.
Các loại thực phẩm giàu magie và kẽm bao gồm đậu lăng, hạt hướng dương, bí đỏ, yến mạch, bông cải xanh, chuối, các loại hạt như hạnh nhân, óc chó… Mẹ có thể chế biến các thực phẩm này dưới dạng cháo, súp hoặc trộn cùng sữa chua để bé dễ ăn hơn.
3.5. Các thực phẩm giúp giảm táo bón cho trẻ
Dưới đây là danh sách những thực phẩm giàu chất xơ, nước, vitamin và khoáng chất, có tác dụng cải thiện tình trạng táo bón rất hiệu quả ở trẻ:
Rau mồng tơi: Rau mồng tơi chứa nhiều chất nhầy và chất xơ hòa tan, có tác dụng làm mềm phân và hỗ trợ nhu động ruột. Mẹ có thể nấu canh rau mồng tơi với tôm hoặc thịt bằm cho bé dùng trong bữa trưa hoặc tối để cải thiện tình trạng táo bón.
Rau mồng tơi
Khoai lang: Khoai lang là thực phẩm vàng trong việc điều trị táo bón ở trẻ nhờ giàu chất xơ và tinh bột kháng. Cho bé ăn cháo khoai lang hoặc khoai hấp nghiền đều giúp nhuận tràng nhẹ nhàng và hỗ trợ tiêu hóa.
Khoai lang
Bông cải xanh: Giàu chất xơ, vitamin C và các chất chống oxy hóa, bông cải xanh giúp tăng cường chức năng tiêu hóa và làm mềm phân. Mẹ có thể hấp bông cải rồi xay nhuyễn hoặc nấu cháo cùng thịt bò để bé dễ ăn hơn.
Bông cải xanh
Rau dền đỏ: Rau dền đỏ có tính mát, chứa nhiều sắt và chất xơ, giúp thanh nhiệt và ngăn ngừa táo bón hiệu quả. Loại rau này thích hợp cho các bé trong giai đoạn ăn dặm hoặc bị nóng trong, tiêu hóa kém.
Rau dền đỏ
Mận: Mận khô chứa sorbitol – một loại đường có tác dụng nhuận tràng tự nhiên, thường được sử dụng để giảm táo bón ở cả người lớn lẫn trẻ nhỏ. Mẹ nên xay nhuyễn mận chín hoặc nấu nước mận loãng cho bé uống.
Mận
Chuối chín: Chuối chín giàu chất xơ hòa tan và kali, có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa và điều hòa hoạt động ruột. Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý chọn chuối đã chín mềm, tránh dùng chuối xanh vì có thể gây tác dụng ngược.
Chuối chín
Quả táo: Táo là loại quả chứa nhiều pectin – một dạng chất xơ hòa tan giúp làm mềm phân và hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột. Bé có thể ăn táo hấp hoặc táo nghiền như món tráng miệng sau bữa ăn.
Quả táo
Quả lê: Với hàm lượng nước cao và chất xơ dồi dào, lê có tác dụng hỗ trợ làm mềm phân và giúp bé dễ đi ngoài hơn. Mẹ có thể cho bé ăn lê nghiền hoặc nấu chín kết hợp với cháo yến mạch.
Quả lê
Quả kiwi: Kiwi không chỉ bổ sung vitamin C mà còn chứa enzyme actinidin hỗ trợ tiêu hóa protein và điều hòa nhu động ruột. Đây là một loại quả lý tưởng để đưa vào thực đơn khi mẹ không biết bé bị táo bón nên ăn gì.
Quả kiwi
Quả bơ: Bơ là nguồn chất béo lành mạnh và giàu chất xơ, rất tốt cho hệ tiêu hóa còn non yếu của trẻ nhỏ. Bơ chín có thể trộn trực tiếp với sữa mẹ, sữa công thức hoặc sữa chua để bé dễ ăn.
Quả bơ
Các loại đậu (đỗ): Đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh đều là những thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan và protein thực vật. Mẹ có thể dùng đậu để nấu cháo hoặc xay nhuyễn, giúp bé ăn ngon miệng và giảm táo bón tự nhiên.
Các loại đậu (đỗ)
Các loại ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt hay lúa mạch nguyên hạt giúp bổ sung chất xơ dồi dào, duy trì đường ruột khỏe mạnh. Đây là nhóm thực phẩm nên có trong bữa sáng hoặc bữa phụ của trẻ.
Các loại ngũ cốc nguyên hạt
Đậu bắp: Với lượng chất nhầy và chất xơ hòa tan đặc trưng, đậu bắp giúp bôi trơn thành ruột và làm mềm phân một cách tự nhiên. Mẹ có thể nấu canh đậu bắp hoặc luộc mềm để bé ăn kèm cháo.
Đậu bắp
4. Những lưu ý khi chăm sóc trẻ bị táo bón
Chăm sóc trẻ bị táo bón không chỉ đơn thuần là thay đổi thực đơn. Ba mẹ cần phối hợp giữa chế độ ăn, sinh hoạt và thói quen đi vệ sinh đúng cách nhằm cải thiện tình trạng táo bón một cách bền vững và an toàn.
Bổ sung chất xơ và vitamin cho trẻ
Chất xơ đóng vai trò thiết yếu trong việc điều hòa hoạt động của hệ tiêu hóa và hỗ trợ làm mềm phân. Với trẻ bị táo bón, mẹ nên tăng cường nhóm chất xơ hòa tan như inulin, pectin từ trái cây (chuối, lê, táo) hoặc rau củ (rau mồng tơi, bông cải, đậu bắp). Ngoài ra, vitamin nhóm B, vitamin C, magie và kẽm cũng có tác dụng điều hòa nhu động ruột, giúp bé tiêu hóa tốt hơn.
Đặc biệt, Lactoferrin – một glycoprotein tự nhiên có nhiều trong sữa mẹ – đã được chứng minh giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ ức chế vi khuẩn có hại, thúc đẩy phát triển vi khuẩn có lợi như Bifidobacteria. Việc bổ sung Lactoferrin hay các lợi khuẩn, tiền lợi khuẩn từ sữa công thức cũng là giải pháp lý tưởng cho bé bị táo bón do hệ miễn dịch hoặc đường ruột yếu.
Bổ sung trái cây, rau xanh và dưỡng chất đều đặn trong thực đơn của bé
Giúp trẻ hình thành thói quen đi vệ sinh đúng giờ
Tạo thói quen đại tiện đều đặn giúp trẻ thiết lập phản xạ tự nhiên và giảm nguy cơ táo bón mạn tính. Ba mẹ nên chọn thời điểm cố định – thường là sau bữa sáng hoặc sau khi uống nước – để cho trẻ ngồi bô hoặc vào nhà vệ sinh, không ép buộc, không gây áp lực khiến trẻ sợ hãi.
Ban đầu, bé có thể chưa đi ngay, nhưng việc ngồi đúng tư thế trong khoảng 5–10 phút mỗi ngày sẽ giúp cơ thể tạo ra phản xạ có điều kiện. Ngoài ra, mẹ nên khuyến khích trẻ ăn sáng đầy đủ và uống nước sau khi ngủ dậy – hai yếu tố hỗ trợ khởi động nhu động ruột rất tốt.
Giảm táo bón bằng cách xây dựng thói quen đi vệ sinh đúng giờ
Tăng cường vận động cho trẻ
Vận động thể chất nhẹ nhàng kích thích cơ thành bụng và ruột hoạt động linh hoạt, thúc đẩy nhu động ruột và giảm nguy cơ tích tụ phân. Với trẻ nhỏ, các hoạt động đơn giản như bò, lăn, đi bộ, chạy nhảy, chơi đồ chơi kéo đẩy hoặc đạp xe ba bánh là lựa chọn phù hợp.
Đối với trẻ lớn hơn, mẹ có thể cùng con thực hiện một số bài tập “xoa bụng – đạp xe” hoặc massage vùng bụng kết hợp với thời gian vận động ngoài trời. Kết hợp chế độ ăn uống giàu chất xơ, nhiều nước và vận động đều đặn sẽ giúp hệ tiêu hóa của trẻ ổn định hơn mỗi ngày.
Giảm táo bón bằng cách xây dựng thói quen đi vệ sinh đúng giờ
Cách sử dụng thuốc làm mềm phân khi cần thiết
Trong một số trường hợp táo bón nặng, bé đi tiêu dưới 2 lần/tuần hoặc có phân quá cứng gây nứt hậu môn, bác sĩ có thể sẽ chỉ định sử dụng thuốc làm mềm phân hoặc siro nhuận tràng nhẹ. Các loại thuốc thường dùng là lactulose, sorbitol hoặc glycerin đặt hậu môn. Tuy nhiên mẹ cần lưu ý, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc mà không có chỉ định từ bác sĩ.
Ba mẹ cũng không nên lạm dụng thuốc vì có thể làm trẻ mất phản xạ đi vệ sinh tự nhiên, khiến cho ruột của bé “lười” vận động. Thay vào đó, cần duy trì chế độ ăn giàu chất xơ, uống đủ nước, vận động thường xuyên và ưu tiên bổ sung các chất hỗ trợ hệ tiêu hóa trong khẩu phần ăn hoặc sữa công thức phù hợp.
Khi nào nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Nếu bé bị táo bón kéo dài trên 7 ngày, có biểu hiện chán ăn, chướng bụng, quấy khóc nhiều, nôn trớ hoặc có máu trong phân, mẹ nên đưa con đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác. Đừng chủ quan vì táo bón có thể là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa chức năng, dị tật ống tiêu hóa hoặc thiếu hụt enzym tiêu hóa.
Ngoài ra, nếu mẹ đã áp dụng đủ biện pháp như điều chỉnh chế độ ăn, tăng nước, tăng chất xơ mà vẫn không cải thiện thì cũng cần đi khám để bác sĩ có thể kiểm tra chuyên sâu về nguyên nhân bệnh lý. Việc can thiệp sớm giúp bé tránh được những triệu chứng khó chịu dài ngày, tránh tiến triển thành táo bón mạn tính hoặc những biến chứng như nứt kẽ hậu môn, chảy máu, phình đại tràng, rối loạn tâm lý khi đi vệ sinh…
Nên đưa bé đến gặp bác sĩ nếu bị táo bón dài ngày
Kết luận
Khi bé bị táo bón, bên cạnh việc mẹ cần tìm hiểu bé bị táo bón nên ăn gì thì chế độ sinh hoạt, thói quen đi vệ sinh và sự hỗ trợ từ các dưỡng chất đặc biệt cũng rất quan trọng để cải thiện tình trạng này một cách an toàn, bền vững. Một thực đơn giàu chất xơ, bổ sung đủ nước, kết hợp với các thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa như sữa chua, rau củ, trái cây tươi sẽ giúp hệ tiêu hóa của bé hoạt động tốt hơn mỗi ngày.
Bên cạnh đó, mẹ có thể lựa chọn các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng chứa lợi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa và Lactoferrin – thành phần quan trọng có trong sữa mẹ, giúp tăng cường miễn dịch và hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Sữa Morinaga CHILMIL (Số 2) là lựa chọn phù hợp cho trẻ từ 6–12 tháng tuổi – độ tuổi thường bắt đầu gặp các vấn đề tiêu hóa như táo bón. Với thành phần Lactoferrin, Oligosaccharide (GOS), nucleotides, cùng hệ dưỡng chất cân bằng, sữa CHILMIL không chỉ hỗ trợ tiêu hóa khỏe mạnh mà còn tăng cường đề kháng, giúp bé phát triển toàn diện trong giai đoạn ăn dặm.
Nếu mẹ đang tìm kiếm giải pháp cho câu hỏi “em bé bị táo bón nên ăn gì” hoặc “bé 2 tuổi bị táo bón nên ăn gì”, hãy bắt đầu từ việc xây dựng thực đơn lành mạnh – và đừng quên vai trò của một sản phẩm sữa phù hợp như Morinaga CHILMIL trong hành trình nuôi con khỏe mạnh nhé!
Sử dụng sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém là giải pháp được nhiều phụ huynh lựa chọn khi trẻ có biểu hiện biếng ăn, thường xuyên nôn trớ, đầy bụng, táo bón, tiêu chảy,… Nếu mẹ cũng đang tìm kiếm sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém nhưng chưa biết lựa chọn như thế nào, loại nào tốt nhất, cần lưu ý gì khi cho con uống thì cùng Morinagahãy đọc ngay bài viết này.
Tại sao bé có hệ tiêu hóa kém?
Rối loạn tiêu hóa ở trẻ do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, trong đó phổ biến nhất là 5 nguyên nhân dưới đây:
Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện
Đến năm 7 tuổi, hệ tiêu hóa của trẻ mới hoàn thiện tất cả các chức năng và bộ phận giống như người lớn. Do đó, trong những năm tháng đầu đời, trẻ rất dễ bị các tác nhân gây hại bên ngoài (virus, vi khuẩn, ký sinh trùng) tấn công gây rối loạn tiêu hóa.
Chế độ ăn thiếu khoa học
Một số sai lầm của ba mẹ khi chăm sóc cũng khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa như chế độ ăn không cân bằng, nhiều chất đạm, chất béo nhưng thiếu chất xơ; cho con ăn dặm sớm; ép con ăn/uống quá nhiều;…
Ngộ độc thức ăn
Các thực phẩm sống, đồ ăn không đảm bảo vệ sinh, ôi thiu, nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật là nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ bị ngộ độc, nhiễm khuẩn, rối loạn tiêu hóa,…
Dùng kháng sinh kéo dài
Rối loạn tiêu hóa là tác dụng phụ thường gặp ở trẻ dùng kháng sinh trong thời gian dài. Bởi vì, loại thuốc này tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi trong đường ruột dẫn đến mất cân bằng hệ vi sinh khiến trẻ dễ bị tiêu chảy, đi ngoài phân sống,…
Thiếu hụt enzym tiêu hóa
Thiếu enzym (Amylase, Lipase hoặc Protease) khiến cơ thể trẻ không tiêu hóa và hấp thu được tinh bột, chất béo, protein dẫn đến rối loạn tiêu hóa. Khi đó, trẻ sẽ có những triệu chứng như ăn không tiêu, đau bụng, chướng bụng, đi ngoài phân sống, lợn cợn, có váng mỡ,…
Nguyên nhân bé bị rối loạn tiêu hóa
Bên cạnh những lý do kể trên, thì việc dùng sữa sai cách cũng là nguyên nhân khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Điển hình là các sai lầm sau:
Chọn sữa không phù hợp với thể trạng trẻ: Một số trẻ bất dung nạp đường lactose và dị ứng với đạm sữa bò (Casein, Whey). Khi uống sữa chứa các thành phần này, trẻ sẽ xuất hiện các triệu chứng tiêu chảy, chướng bụng, mẩn đỏ, nôn, phân dính máu nhầy,…
Chọn sữa không phù hợp độ tuổi: Thành phần, hàm lượng sữa không phù hợp với độ tuổi có thể khiến trẻ rối loạn tiêu hóa, giảm hấp thu.
Đổi sữa liên tục: Mẹ thường xuyên đổi loại sữa sẽ khiến cơ thể bé không kịp thích nghi từ đó gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa.
Sử dụng và bảo quản sữa sai cách: Các sai lầm như đóng nắp sữa không kín, để sữa ở nơi ẩm ướt, pha sữa không đúng tỷ lệ, không vệ sinh tay và dụng cụ sạch sẽ trước khi pha,…đều có thể khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa khi uống.
Nguyên tắc chọn sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém
Để chọn loại sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém phù hợp nhất, mẹ cần lưu ý 5 nguyên tắc dưới đây:
Bổ sung chất xơ, hỗ trợ sản sinh lợi khuẩn
Mẹ nên ưu tiên lựa chọn sữa chứa các thành phần tốt cho đường ruột của bé như:
Chất xơ GOS và các loại đường tự nhiên Lactose, Lactulose, Raffinose: Các chất này có vai trò thúc đẩy các lợi khuẩn Bifidus phát triển, từ đó kìm hãm vi khuẩn có hại tăng sinh, giúp hệ tiêu hóa của bé hoạt động trơn tru hơn, hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và ngăn ngừa táo bón.
Lợi khuẩn BB536: Bifidobacterium longum BB536 giúp cải thiện môi trường đường ruột, bổ sung lợi khuẩn, giảm hại khuẩn, ngăn ngừa táo bón, tiêu chảy và hỗ trợ cơ thể bé hấp thu tối đa dinh dưỡng từ thức ăn.
Kẽm: Bổ sung đủ Kẽm giúp tăng cường tiêu hóa cho bé bởi vì vi chất này tham gia vào quá trình chuyển hóa enzyme, tái tạo tế bào niêm mạc ruột.
Vitamin nhóm B: Vitamin B1 giúp kích thích cảm giác thèm ăn giúp bé ăn ngon miệng; Vitamin B6 giúp tăng cường chuyển hóa protein, bột đường, chất béo; Vitamin B9 rất tốt cho sức khỏe tinh thần của trẻ; vitamin B12 giúp nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi trong đường ruột,…
Dễ hấp thu
Sữa có thành phần dinh dưỡng cân bằng, gần giống sữa mẹ sẽ giúp cơ thể trẻ hấp thu dễ dàng hơn từ đó giúp cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa. Chính vì vậy, khi mua sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém, mẹ nên chú ý chọn loại sữa có đủ 4 nhóm dinh dưỡng cần thiết (protein, bột đường, chất béo, vitamin và khoáng chất).
Giàu các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của bé
Trẻ bị rối loạn tiêu hóa lâu ngày thường kéo theo tình trạng chậm tăng cân, chậm phát triển chiều cao, trí tuệ. Do đó, khi chọn sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém, mẹ nên ưu tiên lựa chọn các loại sữa giàu vitamin và những dưỡng chất cần thiết giúp bé phát triển toàn diện như:
DHA và ARA: Giúp bé phát triển trí não, thông minh hơn.
Canxi, Vitamin D3, K2: Giúp con phát triển chiều cao vượt trội.
Lactoferrin: Tăng cường đề kháng giúp bảo vệ bé khỏi tác nhân gây bệnh, đặc biệt là các bệnh đường tiêu hóa,…
Dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của bé
Nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể trẻ sẽ thay đổi theo từng giai đoạn phát triển. Do đó, mẹ cần đọc kỹ thông tin đối tượng sử dụng trên bao bì, tránh mua loại sữa sai lệch độ tuổi của bé.
Bên cạnh đó, mẹ nên chọn loại sữa phù hợp với khẩu vị của con, thông thường bé dưới 3 tuổi thích vị sữa thanh nhạt giống sữa mẹ, bé trên 3 tuổi hứng thú với sữa có hương dâu, vani,…
Đặc biệt, nếu bé có cơ địa dị ứng hoặc bất dung nạp chất nào thì mẹ cần đảm bảo rằng loại sữa chọn mua cho con không được chứa các chất đó.
Thương hiệu uy tín, chất lượng được kiểm định nghiêm ngặt
Thương hiệu uy tín là một trong những tiêu chí quan trọng khi lựa chọn sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém. Bởi vì, các sản phẩm của thương hiệu nổi tiếng thường đạt các tiêu chuẩn cao về sản xuất và chất lượng (FDA, GMP,…), đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Tuy nhiên, hiện nay xuất hiện rất nhiều loại sữa làm giả các thương hiệu nổi tiếng. Do đó, mẹ nên đến các hệ thống cửa hàng mẹ bé lớn (Kidsplaza, Con Cưng, Bibomart,…) hoặc đặt trực tiếp từ công ty phân phối độc quyền để đảm bảo mua đúng sản phẩm chính hãng.
Morinaga, sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém
Sữa Morinaga đáp ứng đủ các tiêu chí cần thiết của một loại sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém, do đó, các mẹ có thể tham khảo và yên tâm cho con sử dụng:
Sữa của thương hiệu nổi tiếng hàng đầu tại Nhật Bản: Morinaga là 1 trong 2 nhãn sữa lớn nhất Nhật Bản và nằm trong top 10 thương hiệu sữa uy tín hàng đầu thế giới.
Sữa “mát dạ” cho bé yêu: Sữa Morinaga bổ sung gần 3 tỷ lợi khuẩn Bifidobacterium longum BB536; Kẽm, Vitamin nhóm B, chất xơ GOS, các loại đường Oligosaccharide (tiền lợi khuẩn Bifidus) giúp hệ tiêu hóa của bé khỏe mạnh, ngăn ngừa vi khuẩn có hại gây bệnh đường ruột,…
Sữa dinh dưỡng cân bằng, dễ hấp thu: Sữa Morinaga có thành phần gần giống sữa mẹ giúp bé dễ hấp thu. Đặc biệt, sản phẩm này được sản xuất dựa trên những nghiên cứu mới nhất về nhu cầu dinh dưỡng của trẻ em theo tiêu chuẩn Codex Quốc tế và Bộ Y tế Việt Nam.
Bổ sung thêm các dưỡng chất cần thiết: Morinaga cũng được bổ sung thêm DHA & ARA, Canxi, Vitamin D3,…giúp bé phát triển toàn diện chiều cao, cân nặng và trí tuệ.
Có 3 loại phù hợp với từng độ tuổi của bé: Morinaga có 3 dòng sữa phù hợp với từng giai đoạn của bé, đó là Hagukumi (0-6 tháng), Chilmil (6-36 tháng), Kodomil (trên 3 tuổi). Bên cạnh đó, Morinaga cũng được các mẹ bỉm ưa chuộng bởi vì sữa có mùi vị thơm ngon, dễ uống giúp bé hứng thú, hợp tác hơn (Hagukumi, Chilmil có vị thanh nhạt giống sữa mẹ, Kodomil có hương dâu và vani tự nhiên).
Sữa công thức của Morinaga
Lưu ý khi sử dụng sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém
Như đã trình bày ở trên, những sai lầm khi sử dụng sữa cũng ảnh hưởng không nhỏ đến hệ tiêu hóa của trẻ, do đó, khi dùng sữa cho bé có hệ tiêu hóa kém mẹ cần lưu ý:
Pha đúng công thức
Các bước pha sữa chuẩn thường được in chi tiết trên bao bì, mẹ nên đọc kỹ thông tin này và thực hiện theo đúng hướng dẫn. Đặc biệt, mẹ cần chú ý tỷ lệ pha, tránh pha quá đặc khiến trẻ dễ bị táo bón hoặc quá loãng sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho bé.
Đảm bảo vệ sinh sạch sẽ
Trước khi pha sữa cho con, mẹ cần rửa tay sạch sẽ, vệ sinh và khử trùng bình sữa, núm ti giả, dụng cụ khuấy bằng nước sôi.
Cho trẻ uống đúng liều lượng khuyến cáo
Ép bé uống nhiều sữa vừa gây áp lực lên hệ tiêu hóa vừa ảnh hưởng đến tâm lý khiến trẻ biếng ăn, chậm tăng cân. Chính vì vậy, mẹ nên cho bé uống lượng sữa vừa đủ theo khuyến cáo, khuyến khích động viên giúp bé thoải mái, vui vẻ khi ăn uống.
Không cho con uống sữa thừa
Sữa để lâu là môi trường lý tưởng cho vi sinh vật sinh sôi, nảy nở. Do đó, mẹ tuyệt đối không được cho bé uống sữa đã pha để hơn 2 tiếng ở nhiệt độ thường, đặc biệt là sữa để qua đêm.
Chú ý nhiệt độ, kiểm tra chất lượng sữa
Sau khi pha sữa bằng nước ấm, mẹ cần làm nguội bớt và kiểm tra nhiệt độ phù hợp (khoảng 36 độ C) trước khi cho bé uống. Mẹ có thể nhỏ vài giọt vào cổ tay hoặc dùng thiết bị đo để kiểm tra xem sữa có nóng quá không để tránh làm bỏng miệng con khi uống.
Ngoài ra, trước khi cho bé uống mẹ cần chú ý xem màu sắc, mùi vị sữa, nếu phát hiện khác thường thì không nên cho con uống.
Như vậy, bài viết trên đã cung cấp cho mẹ những thông tin cơ bản về sữa dành cho bé có hệ tiêu hóa kém. Hy vọng, những kiến thức hữu ích này giúp mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ và lựa chọn được loại sữa phù hợp giúp bé tăng sức khỏe đường ruột, phát triển toàn diện hơn. Nếu mẹ còn thắc mắc nào cần giải đáp thì hãy liên hệ ngay hotline 0916 434 429 để được chuyên gia dinh dưỡng giải đáp miễn phí.
Nhiều bố mẹ cho rằng trí thông minh ở trẻ phần nhiều được quyết định bởi yếu tố di truyền. Tuy nhiên theo chia sẻ của Tiến sĩ Bác sĩ 1 tuổi – Thời điểm vàng của quá trình dạy con
1-2 tuổi được xem là giai đoạn quan trọng nhất trong việc hình thành ý thức, trí tuệ của trẻ. Bé chuyển từ bò bằng bốn chân sang đi bằng hai chân. Khi bước đi, vùng vỏ não trước trán của trẻ buộc phải làm việc nhiều hơn. Cơ quan này sẽ truyền thông tin đến các cơ giúp bé giữ thăng bằng, di chuyển.
Trẻ sẽ có cơ hội sử dụng hết tất cả các giác quan nhìn, sờ, cầm nắm. Quá trình này sẽ giúp kích thích não bộ của trẻ phát triển mạnh mẽ. Đây cũng là thời điểm bạn có thể bắt đầu thực hành các phương pháp dạy con tiên tiến. Trong đó,
Dạy con kiểu Nhật giai đoạn 1 tuổi: Xây dựng cho con tinh thần tự lập
Cha mẹ Nhật luôn chú trọng việc hoàn thiện những kỹ năng sinh hoạt hàng ngày của con. Trẻ sẽ được hướng dẫn cách tự ăn, đi vệ sinh, mặc quần áo. Bé cũng học cách giữ vệ sinh khi chơi, nhận biết hoàn cảnh nguy hiểm. Nếu trẻ có làm sai như mặc quần áo trái, cha mẹ không nên can thiệp vào. Hãy để trẻ tự nhận ra mình mặc trái và tự sửa. Thậm chí nếu trẻ thích mặc quần áo một cách kỳ lạ, mẹ hãy cứ trẻ mặc.
Rèn đạo đức, tinh thần trách nhiệm
Cha mẹ sẽ dạy con những bài học đầu tiên, cơ bản như biết cách chào hỏi mọi người, tự bảo quản đồ dùng của bản thân và thành thật. Ở Nhật, trẻ em luôn tự xách cặp của mình. Khi lớn hơn một chút, trẻ sẽ tự đi học một mình mà không có bố mẹ đi kèm. Người Nhật luôn tránh hình thành nơi bé những thói quen xấu như tính làm nũng, hay mè nheo.